شهرستان خلیل‌آباد در خراسان رضوی با بیش از ۵۷۰۰ هکتار باغ انگور، یکی از مراکز اصلی تولید این محصول در کشور است. با این حال، کشاورزان این منطقه اخیراً با چالش‌های جدی ناشی از بحران کم‌آبی و تغییرات اقلیمی مواجه شده‌اند.کاهش بارندگی، افزایش دما و حوادث جوی همچون تگرگ و سرمازدگی، تهدیدات جدی برای باغات انگور به‌حساب می‌آیند. دراین شرایط، کشت گلخانه‌ای به‌عنوان یک راهکار برای رهایی از این تهدیدات ، توجه برخی کشاورزان خلیل آبادی را به خود جلب کرده است. این روش، نه‌تنها مصرف آب را تا ۷۰ درصد کاهش می‌دهد، بلکه امکان کنترل دقیق شرایط محیطی را نیز فراهم می‌کند که این موضوع به بهبود کیفیت محصول و کاهش خسارات ناشی ازحوادث طبیعی کمک می‌کند. همچنین، کشت گلخانه‌ای امکان برداشت زودهنگام را فراهم کرده که از نظر اقتصادی برای کشاورزان توجیه‌پذیر است. در شهرستان خلیل آباد با به کارگیری این نوع کشت، گام‌های بلندی در راستای توسعه کشت پایدار انگور برداشته شده است.

​​​​​​​

یک کشاورز خلیل‌آبادی در این باره گفت: روش کشت انگور درگلخانه برای اولین‌بار در کشور درشهرستان خلیل آباد اجرا شده است. مهم‌ترین نکته این است که ما در حال حاضر می‌توانیم انگور را خارج از فصل تولید کنیم و کیفیت محصول را به مراتب بالاتر ببریم. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، وی افزود: ابتدا با استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای و تحت فشار، موفق شدیم مصرف آب را کاهش دهیم. بعد از آن تصمیم گرفتیم گام بزرگ‌تری برداریم و انگور را درگلخانه کشت کنیم. این کار چالش‌های زیادی داشت، اما در نهایت به نتیجه رسیدیم. هدف اصلی ما از اجرای این طرح، کاهش مصرف آب و افزایش کیفیت محصول بود.
گسترش کشت گلخانه‌ای انگور درخلیل‌آباد
مدیر جهاد کشاورزی خلیل‌آباد، به توسعه کشت گلخانه‌ای محصولات باغی در این منطقه اشاره کرد و اظهار داشت: کشت انگور درگلخانه، مزایای بزرگی دارد. از جمله این مزایا می‌توان به کاهش ۷۰ درصدی مصرف آب، برداشت زودرس و افزایش کیفیت محصول اشاره کرد. محمود شبان ادامه داد: این روش امکان می‌دهد که حداقل دو ماه زودتر ازموعد معمول، انگور به مرحله برداشت برسد که این موضوع، توجیه اقتصادی بالایی برای کشاورزان دارد.
وی با بیان این که تاکنون در شهرستان خلیل‌آباد، ۶ هزار مترمربع از اراضی به کشت گلخانه‌ای انگور اختصاص یافته است که این عدد درمقیاس استان بسیار قابل توجه است، خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین مزایای این روش، حفاظت محصول در برابر حوادث غیرمترقبه مانند تگرگ و سرمازدگی است. این موضوع ریسک تولید را به شدت کاهش می‌دهد.
وی همچنین از کشت موفق پاپایا و لیموترش درگلخانه‌های این شهرستان خبر داد و تصریح کرد: این محصولات نیز به مرحله برداشت رسیده‌اند که نشان‌دهنده پتانسیل بالای منطقه برای توسعه کشت‌های گلخانه‌ای است.
شبان در ادامه اذعان کرد: البته مدیریت دقیق رطوبت در گلخانه‌ها بسیار حائز اهمیت است و اگراین موضوع رعایت نشود، ممکن است بیماری‌های قارچی ظاهر شوند و کیفیت محصول کاهش یابد.
گلخانه‌ها؛ سپری محافظ در برابر حوادث جوی
مسئول امور باغبانی جهاد کشاورزی خلیل‌آباد نیز با اشاره به تنوع ارقام انگور در این منطقه، اظهار داشت: در خلیل‌آباد بیش از ۳۰ رقم مختلف انگور کشت می‌شود که از جمله ارقام شاخص می‌توان به پیکامی، عسکری، یاقوتی، ترشیز، لعل، ریش‌بابا، صاحبی، رزقی، فخری، مسکه، طرقی، خلیلی و سرقی اشاره کرد. محمدرضا عجمی با بیان اینکه این ارقام هم برای مصرف تازه‌خوری و هم برای تولید کشمش، مویز و شیره انگور استفاده می‌شوند، خاطرنشان کرد:، متاسفانه باغ های انگور خلیل‌آباد همواره در معرض خطراتی مانند کاهش بارندگی، وقوع تگرگ و باران‌های بی‌موقع قرار دارند. وی با اشاره به اینکه برای مقابله با این چالش‌ها، استفاده از سیستم‌های آبیاری تحت فشار، کشت ارقام کم‌آب ‌طلب و توسعه کشت گلخانه‌ای ازجمله راهکار‌های مؤثر است، تصریح کرد: کشت گلخانه‌ای نه تنها محصول را در برابر حوادث جوی محافظت می‌کند، بلکه موجب زودرسی محصول و عرضه نوبرانه به بازار می‌شود که برای باغداران بسیار مقرون‌به‌صرفه است.
کشت گلخانه‌ای، راهکاری مؤثر
 برای تولید پایدار
کشت گلخانه‌ای انگور در خلیل‌آباد نه‌تنها یک دستاورد کشاورزی، بلکه الگویی برای مقابله با بحران کمبود آب و افزایش بهره‌وری در بخش باغداری است. با توجه به موفقیت‌های چشمگیر این روش، از جمله صرفه‌جویی ۶۳ لیتری آب در هر مترمکعب و امکان تولید خارج از فصل، به نظر می‌رسد گسترش این طرح در سطح استان خراسان رضوی و دیگر مناطق کشور می‌تواند راهکاری مؤثر برای تولید پایدار و حفظ منابع آبی باشد. اگرچه چالش‌هایی مانند مدیریت رطوبت و هزینه‌های اولیه وجود دارد. خلیل‌آباد با این دستاورد، قدمی بلند برای تبدیل شدن به الگویی ملی برای کشت گلخانه‌ای انگور برداشته است. این تجربه نه تنها برای شهرستان خلیل‌آباد، بلکه برای کل کشور اهمیت دارد و می‌تواند به عنوان الگویی برای توسعه کشاورزی پایدار در مناطق کم‌آب مورد استفاده قرار گیرد.